RADOJKA LAKIĆ (1917 –1941)

Žene koje su se afirmisale između dva svetska rata

Žene u Španskom građanskom ratu, studentkinje, antifašistkinje, sindikalistkinje i partijske aktivistkinje

U Španskom građanskom ratu, između 1700 levičara iz Jugoslavije bilo je dvadesetak žena među kojima su bile: Marija Baš Reves, Marija Šneman, Kornelija Sende Popović i Tereza Kučera, iz Vojvodine.
Takođe i žene koje su stasavale u radničkom, omladinskom i studentskom pokretu počele su da rade na oživljavanju ženskog revolucionarnog pokreta, poput Desanke Anđelković Cvetković ili kao Radojka Lakić, učestvovale u sindikalnom organizovanju i partijskom radu.

Proslave 8 marta, pre početka Drugog svetskog rata obeležile su štrajkovi i demonstracije za političku i ekonomsku ravnopravnost žena. U demonstracijama, kada je policija i pucala na demonstrante, 1939. godine bilo je više teško ranjenih i poginulih među kojima i studentkinja Bosa Milićević.



Studentkinja i antifašistkinja, sindikalistkinja i partijska aktivistkinja.

Rođena je u Mrkonjić gradu. Pošto joj je otac bio učitelj, porodica se mnogo selila, pa je niže školovanje završila u nekoliko gradova Bosne i Hercegovine, i na kraju, u Šapcu. Studirala je tehnologiju i filosofiju u Beogradu. Još od 1935. godine je članica Saveza komunističke omladine Jugoslavije. Političku aktivnost je, u toku studija, nastavila u okviru raznih studentskih udruženja. 1937.godine postala je članica KPJ.

Pred rat se zaposlila u Glavnoj pošti u Beogradu. U poštansko-telegrafsko-telefonskoj struci radilo je tada oko 40% žena, koje su, u okviru udruženja, formirale „Ženski odsjek“ (1935.), koji je razradio plan svoje delatnosti među PTT službenicama i radnicama. Kasnije je formirana i ženska sekcija koja je okupljala žene. Radojka je bila aktivna u svim tim udruženjima, posebno jer su se u Udruženju PTT radnika i službenika u Beogradu formirali kružoci koji su okupljali simpatizere KPJ . U kružocima su vršene pripreme za prijem u partijsko članstvo.

Radojka je učestvovala, kako u sindikalnom organizovanju i partijskom radu, tako i u svim studentskim akcijama. U jednoj akciji (1940.) je ranjena u glavu.
Posle bombardovanja Beograda, otišla je roditeljima u Bjeljinu, a zatim u Sarajevo, gde je radila pod ilegalnim imenom Marija Hodak. Posle hapšenja vodećih komunista Sarajeva, preuzela je funkciju sekretarke partijske ćelije na Baščaršiji. Uhapšena je i streljana na Vracama u Sarajevu u jesen 1941.godine.
Sahranjena je u spomen grobnici narodnih heroja na Trebeviću. Među prvima je proglašena za narodnu heroinu. Jedna ulica u Beogradu nosi njeno ime.

_________________________
1Jovanka Kecman, Žene Jugoslavije u radničkom pokretu i ženskim organizacijama 1918. – 1941. , Beograd, 1978.

Biografiju priredila
Nataša Lambić


Print   Email