Ž i t i š t e
Cara Dušana 15
Predmet: Zahtev za postavljanje spomen ploče na mestu logora u Begejcima
Poštovani predsedniče Opštine,
Poštovani predsedniče Skupštine opštine Žitište,
Poštovani odbornici i odbornice Skupštine opštine Žitište
Poštovani članovi i članice Opštinskog veća
Obraćamo vam se s obnovljenom inicijativom da se na primeren način obeleže mesta mučenja i stradanja ratnih zarobljenika i civila u koncentracionom logoru Begejci, koji se nalazi na teritoriji opštine Žitište. Taj su zahtev u više navrata upućivale porodice žrtava, udruženja preživelih logoraša, kao i brojne organizacije civilnog društva iz Srbije, među kojima i Žene u crnom. Zahtev je odbijan pod različitim izgovorima, koje ne bismo komentarisale, ali koji sasvim sigurno ne doprinose ugledu demokratske, evropske i građanske Vojvodine.
Ubeđene smo da je sada pravi trenutak da se taj nedopustivi propust ispravi. Naime, dana 18. novembra 2023. godine navršava se trideset dve godine od pada Vukovara, posle opsade duge 87 dana, a odmah potom osnovan je i logor Begejci. U logorima u Vojvodini, kao što je poznato i pouzdano dokumentovano, ubijen je veći broj hrvatskih ratnih zarobljenika, dok su ostali bili izloženi nečovečnom postupanju, zbog čega su mnogi od njih postali invalidi.
Obrazloženje
Postavljanjem spomen ploče na mestu gde je bio logor Begejci doprineli bismo jačanju procesa pomirenja i poverenja na području bivše Jugoslavije, te obezbedili neku vrstu simboličke (ali višestruko važne) reparacije žrtvama tog logora i njihovim porodicama. Ujedno, postavljanje spomen ploče će biti značajan korak na planu oslobađanja naše zemlje od tereta koje su ostavili ratovi 90-ih godina, u kojima je JNA pod kontrolom režima S. Miloševića, uz srpske paravojne formacije počinila stravične zločine. Zločini su činjeni, to je danas poznato, i na drugim stranama. Međutim, mi se moramo suočiti sa zločinima koji su počinjeni u naše ime, a na drugima je da se suočavaju sa zločinima koji su počinjeni u njihovo ime. Bez tog suočavanja i bez utvrđivanja istine o tim zbivanjima, nema nade da će doći do promene moralnog poretka, vrednosnog sistema i kulturnih obrazaca. A bez te promene Srbija je osuđena na moralnu propast.
Umesto tvrdokornog istrajavanja na poricanju zločina počinjenih u naše ime i relativizovanja nedavne prošlosti došlo je, duboko smo ubeđene, vreme za početak priznanja odgovornosti za zločine: prema žrtvama zločina u koncentracionim logorima, prema građankama i građanima Srbije u čije su ime oni izvršeni, prema državi u kojoj živimo.
Postavljanje spomen ploče predstavljalo bi čin moralne i ljudske odgovornosti svih odbornica i odbornika Skupštine opštine Žitište, opštinskih funkcionera/ki, kao i države Srbije. To bi vodilo prevazilaženju prošlosti i stvaranju perspektive za budućnost, slobodnu od nasilja, zla i nehumanosti. Verujemo da ćete biti na visini vašeg istorijskog zadataka i da ćete se odupreti onima koji svojim poricanjem zločina Srbiju vode u propast.
Žene u crnom, Beograd i Multimedijalni centar LED ART, Novi Sad
Uz podršku: Udruženje sekularnih humanista HUMANS, Novi Sad, Labris – organizacija za lezbejska prava, Beograd, Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji, Beograd, NENA – grupa za mir i prava žena, Leskovac, Glas razlike, Beograd, Rekonstrukcija ženski fond, Beograd, ANIMA – centar za žensko i mirovno obrazovanje, Kotor, Nezavisno društvo novinara Vojvodine, Novi Sad, Komitet pravnika za ljudska prava, Beograd, Nezavisni ženski centar, Dimitrovgrad, Žene juga, Pirot, Udruženje žena Peščanik, Kruševac, Ženska inicijativa Vojvodine, Novi Bečej, Žene Polimlja, Prijepolje, ROZA – Grupa za radna prava žena, Zrenjanin, Alternativni centar za devojke, Kruševac, Centar za žene žrtve rata ROSA, Zagreb, SOS telefon za žene i decu žrtve nasilja, Vlasotince, Skaska, Zrenjanin.
Beograd, 17. novembar 2023.
