Žene aktivne u drugoj polovini XIX veka i do kraja I svetskog rata
Prve socijalistkinje i obrazovane žene, koje su doprinele političkoj i društvenoj emancipaciji žena
Prve žene sa univerzitetskim obrazovanjem stečenim u Srbiji ili u inostranstvu
Otpori školovanju ženske dece u Srbiji u prvoj polovini XIX veka su bili veoma jaki. Prvi školski zakon koji je postavio osnove školskog sistema – osnovnog, srednjeg i višeg donet je 1844. godine. Predviđao je i osnivanje posebnih škola i za žensku decu. Dve godine kasnije, je doneta uredba o ženskim školama, prema kojoj su ženska deca, počev od šeste godine mogle da pohađaju trorazrednu osnovnu školu. Svaki razred je trajao po dve godine, ukupno šest godina školovanja. Osim javnih, bilo je i privatnih škola za žensku decu, koje su, pored osnovne nastave, davale i neka druga znanja.
Tek novim Zakonom o osnovnim školama iz 1882. godine, kada je ministar prosvete postao Stojan Novaković, uvedeno je obavezno šestogodišnje školovanje za svu decu (mušku i žensku).
Što se tiče višeg i profesionalnog obrazovanja, ono je otvoreno za žensku decu za vreme ministrovanja liberala Stojana Boškovića, 1880. godine. On se pobrinuo da se devojke mogu upisivati u gimnaziju, ali je njegov naslednik, konzervativac Andra Đorđević,1884. to zabranio. Da bi se ipak izašlo u susret zahtevima za obrazovanje ženske dece, Zakonom iz 1886 godine, omogućeno je formiranje trogodišnjih devojačkih škola internatskog tipa radi unapređivanja znanja stečenih u osnovnoj školi i za vaspitavanje majki i domaćica.
Takođe, od 1863 postojala je u Beogradu Viša ženska škola, a znatno kasnije, devedesetih godina XIX veka su slične škole otvorene u Kragujevcu i Požarevcu. Više ženske škole, gde je školovanje produženo na šest godina i koja su dodeljivala nastavna zvanja, bile su prve srednje škole za žensku decu. Pred kraj XIX veka deo učenica ovih škola je izdvojen u ženske učiteljske škole.
Ipak, sve do osnivanja Prve beogradske gimnazije početkom dvadesetog veka, u Beogradu u gimnazijama nije bilo učenica. Ni sa univerzitetskim studijama nije išlo lako. Samo pod određenim uslovima, posle 1881 godine, bilo je omogućeno svršenim učenicama Više ženske škole da se upišu na Veliku školu, koja je imala tri fakulteta (filozofski, pravni i tehnički).
Prve dve studentkinja, koje su upisale Veliku školu u Beogradu i stekle univerzitetsko obrazovanje, bile su Kruna Dragojlović-Aćimović i Leposava Bošković.
Ipak, zbog otpora sredine, ograničavanja upisa, jedan broj ženske dece sa završenom gimnazijom je studiralo u inostranstvu i tamo steklo univerzitetsku diplomu, poput Drage Ljočić I Marije Vučetić Prite.
Prva doktorka u Srbiji i osnivačica Materinskog udruženja i Prve ženske bolnice u Beogradu “Dr Elise Inglis”.
Rodila se u Šapcu, u trgovačkoj porodici. Završila je Višu žensku školu u Beogradu, a na Velikoj školi je godinu dana slušala predavanja na prirodnjačkom odseku, nakon čega je otišla u Cirih, na studije medicine. Bila je prva žena iz Srbije koja je 1872.godine primljena na taj fakultet.
Njen brat Đura Ljočič, socijalista i urednik časopisa Radenik (1871.-1872.) ju je u Cirihu upoznao sa ruskim nihilistkinjama Sofijom Bardinom i Sofijom Perovskom, koje su oblikovale njeno shvatanje feminizma. Tokom Prvog srpsko-turskog rata, ona je prekinula studiranje i vratila se u Srbiju, gde je radila kao medicinska sestra. Po završetku Drugog srpsko-turskog rata, vratila se u Ženevu (1878.) gde je završila studije medicine (1879.) kao prva doktorka iz Srbije i jedna od prvih doktorki u Evropi.
U Srbiji se, po povratku, teško zaposlila. Morala je da pošalje molbu Ministarstvu unutrašnjih poslova, koje je „razmatralo njen slučaj“. Posle svih ispitivanja i testova na kojima je zablistala, dozvoljeno joj je da se medicinom bavi kao pomoćnica lekara.
Samostalan rad omogućen joj je tek 1881.godine, i to samo kroz privatnu praksu. Od novembra 1879.godine, radila je kao lekarka u Ženskoj radeničkoj školi u Beogradu. Radila je samostalno tokom ratova koji su usledili. U vreme Srpsko-bugarskog rata (1885.) radila je samostalno u Državnoj bolnici u Beogradu, jer su svi ostali lekari bili na frontu.
Po povratku u Beograd, zalagala se za poboljšanje položaja univerzitetski obrazovanih žena i za pravo glasa za sve žene. 1911. godine je u Srpskom narodnom ženskom savezu sa Jelenom Spasić govorila o peticiji koju bi trebalo podneti, a koja je tada odbijena.
Umrla je u Beogradu.
Biografiju priredila
Nataša Lambić
